Hoca Ahmed Yesevi

Описание

HOCA AHMET YESEVİ KİMDİR ? Ahmed Yesevî bugün Kazakistan'ın Çimkent şehri yakınlarında yer alan Sayram kasabasında dünyaya gelmiş,dinî tasavvufî eğitimini tamamladıktan sonra yine o bölgedeki Yesi (bugünkü adıyla Türkistan) şehrine yerleşmiş,uzun yıllar halkı maneviyat yolunda irşad ettikten sonra burada vefat etmiş bir mutasavvıftır.Babası İbrahim Şeyh,Sayram ve civarında müridleri olan tanınmış bir sûfî idi.Anne ve babasını küçük yaşta kaybeden Ahmed Yesevî,bir süre Otırar'daki Arslan Baba isimli şeyhin yanında tasavvufî eğitim gördü.Onun da vefat etmesi üzerine başka şehirlerde eğitimine devam etti. Eğitiminin ilk aşamasını tamamladıktan sonra dönemin en önemli merkezi olan ve değişik bölgelerden binlerce öğrencinin akınına uğrayan Buhara'ya giden Yesevi,burada dönemin önde gelen din bilginlerinden olan Şeyh Yusuf Hemedani'ye bağlanmıştır.Türbesi Merv'de bulunan Hemedani'den yoğun bir tasavvuf eğitimi alan Yesevi,Şeyhin dört halifesinden üçüncüsü olmuş ve ilk iki halifeden sonra şeyhinin yerine geçmiştir. Yesevi, öğretisini hocası Arslan Baba'dan aldığı "ehl-i beyt" sevgisi ve bu doğrultudaki tasavvuf anlayışı üzerine kurmuştur. Bir Türk sufi tarafından kurulan bu ilk büyük "Türk tarikatı", önce Maveraünnehir,Taşkent ve çevresi ile batı Türkistan'da etkili olmuştur. Daha sonra Horasan, İran ve Azerbeycan'da yaşayan Türkler arasında yayılan Yesevi tarikatı,13 yüz yıldan başlayarak göçlerle Anadolu'ya,oradan da Balkanlara ulaşmıştır.Yesevi öğretisinin bu denli etkili olmasının temel nedenlerinden biri;Ahmet Yesevi'nin düşüncelerini anlatmak için,o dönemde gelenek olduğu üzere Arapça veya Farsça'yı değil,Türkçe'yi seçmesidir.Hece vezniyle yazdığı şiirlerle öğretisinin hızla yayılmasını ve kuşaktan kuşağa kolayca aktarılmasını bu yolla sağlayan Yesevi'nin "Hikmet" olarak adlandırılan ve yüzyıllarca sözlü olarak yaşatılan şiirleri,15.Yüzyılda yazıya geçirilerek "Divan-ı Hikmet" adı altında toplanmış ve kutsal bir kitap olarak elden ele dolaşmıştır. Türkistan Türkleri'nin İslam'ı kitleler halinde kabul etmeye başladığı 10.yüzyıl,Türk dünyası için tarihi bir dönüm noktası olmuştur.Bu yüzyıldan itibaren Türkler İslamiyet anlayışını benimsemişlerdir.Ahmed Yesevî,bir yandan İslâm şeriat hükümlerini,tasavvuf esaslarını,tarikât adâb ve erkânını öğretmeğe çalışırken,bir yandan da İslâmiyet'i Türkler'e sevdirmeyi,Ehl-i Beyt âkidesini yaymak ve yerleştirmeyi kendine gaye edinmiştir...